Jak mikoryza wpływa na rośliny?

[Krzyżak]

W ostatnim czasie coraz częściej trafiam na informacje o mikoryzie w kontekście uprawy konopi. Wiem, że to jakiś rodzaj grzybów, ale możecie mi to technicznie wyjaśnić? Co dokładnie mikoryza robi i jak wpływa na rośliny?

[Mim]

Mikoryza to forma symbiozy pomiędzy grzybami glebowymi a systemem korzeniowym roślin wyższych. W przypadku upraw konopi, najczęściej stosuje się grzyby arbuskularno-mikoryzowe, z rodzaju Glomus, np. Glomus intraradices czy Glomus mosseae. Grzyby te penetrują korę korzeniową i wytwarzają struktury zwane arbuskulami, które umożliwiają bezpośrednią wymianę składników między grzybem a rośliną. Grzyb dostarcza roślinie trudno dostępne składniki mineralne (szczególnie fosfor, ale też mikroelementy jak cynk, miedź), a w zamian otrzymuje produkty fotosyntezy, głównie cukry prostsze i kwasy organiczne.

[Krzyżak]

Czyli w praktyce korzenie zyskują większą chłonność? Ale przecież w wielu przypadkach stosuje się nawozy mineralne czy mikoryza dalej ma sens?

[Mim]

Tak, ma. Nawet przy stosowaniu nawozów mineralnych, efektywność ich wykorzystania przez roślinę może być niska szacuje się, że jedynie ok. 10–30% fosforu podawanego w nawozach jest przyswajane, reszta ulega uwstecznieniu (np. wiązaniu z jonami wapnia czy żelaza). Mikoryza znacznie zwiększa efektywność absorpcji fosforu, a także innych składników dzięki rozbudowanej sieci strzępków, które działają jak przedłużenie korzeni ich zasięg sięga nawet kilkadziesiąt razy dalej niż strefa korzeniowa. Dodatkowo poprawiają strukturę gleby, stymulują rozwój mikrobiomu rizosfery, zwiększają odporność na suszę i ograniczają występowanie chorób odglebowych, np. Pythium czy Fusarium.Mikoryza powinna być aplikowana tak, aby zapewnić bezpośredni kontakt z korzeniami. W praktyce najlepiej jest dodać ją podczas sadzenia lub przesadzania roślin. Można ją podać w formie proszku wsypanego do dołka sadzeniowego, lub w formie zawiesiny, którą podlewa się system korzeniowy. Jeśli chodzi o łączenie z nawozami kluczowe jest unikanie wysokich dawek łatwo przyswajalnego fosforu (np. superfosfatu), ponieważ jego nadmiar może zahamować rozwój mikoryzy roślina przestaje szukać symbiozy, mając dostępny fosfor w nadmiarze. W początkowej fazie zaleca się ograniczenie nawożenia fosforowego.

[Krzyżak]

A jak długo mikoryza działa w glebie? Czy trzeba ją aplikować cyklicznie, czy wystarczy raz?

[andrew2001]

Zazwyczaj wystarczy jedna aplikacja, o ile warunki w glebie sprzyjają rozwojowi grzybni. Mikoryza nie jest nawozem, tylko żywym organizmem po wytworzeniu połączeń z korzeniami utrzymuje się przez cały cykl życia rośliny. Kluczowe jest jednak to, aby nie stosować środków grzybobójczych (fungicydów systemicznych), które mogą zniszczyć mikoryzę. Warto również pamiętać, że mikoryza nie lubi wysokiego zasolenia podłoża więc nadmiar nawozów mineralnych może ograniczać jej rozwój.W podłożach organicznych, takich jak kokos, mikoryza może się rozwinąć, o ile nie jest to całkowicie sterylny substrat. Natomiast w systemach hydroponicznych zwłaszcza NFT, DWC, czy aeroponice mikoryza praktycznie nie funkcjonuje. Brakuje tam odpowiedniego środowiska glebowego oraz symbiotycznych bakterii, które wspierają grzybnię. Są firmy, które eksperymentują z mikoryzą w hydroponice, ale efekty są bardzo ograniczone. W takich systemach lepiej sprawdzają się inokulanty bakteryjne, jak Bacillus subtilis czy Trichoderma harzianum, które działają również w środowiskach wodnych.

[Krzyżak]

Czyli idealnie byłoby stosować mikoryzę w glebie, przy umiarkowanym nawożeniu fosforem i bez użycia fungicydów?

[andrew2001]

Dokładnie tak. Optymalne warunki to: lekko kwaśne do obojętnych pH gleby (5.5–7.0), średni poziom wilgotności, niskie zasolenie i unikanie syntetycznych środków ochrony roślin działających systemicznie. W takich warunkach mikoryza rozwija się dobrze i znacząco poprawia zdrowotność i wydajność rośliny. W przypadku konopi obserwuje się także wyższe stężenie terpenów i kannabinoidów, co wynika prawdopodobnie z mniejszego stresu oksydacyjnego i lepszej gospodarki składnikami mineralnymi.Mikoryza to technologia biologiczna, która realnie wspiera rośliny, a jej skuteczność jest potwierdzona licznymi badaniami. Warto ją traktować jako długofalową inwestycję w zdrowie i jakość uprawy.